Ադրբեջանում 2009 թ-ին արդյունահանված նավթի ընդհանուր ծավալից 7 մլրդ դոլարի նավթը չքացել է: Պաշտոնական վիճակագրության համաձայն` 2009 թ-ին Ադրբեջանում նավթի արտադրության տարեկան ծավալը պատմության մեջ առաջին անգամ հատել է 50 մլն տ սահմանը և հասել 50,4 մլն տ-ի: Արդյունահանված նավթի մոտ 6 մլն տ վերամշակվել է հանրապետության նավթավերամշակման գործարարններում:
Այսպիսով, 2009 թ-ին արդյունահանված 50,4 մլն տ նավթի 44 մլն 367 հազար 200 տ-ը արտահանվել է Իտալիա, ԱՄՆ, Ֆրանսիա, Ինդոնեզիա, Իսրայել, Թայվան և այլ երկրներ: Սակայն, նորից պաշտոնական վիճակագրության համաձայն` 2009 թ-ին արտասահմանյան երկրներ են արտահանվել մոտ 11 մլրդ 989 մլն 737 հազար 700 դոլարի 27 մլն 829 հազար 459,4 տ նավթ: Այսպիսով, պաշտոնապես արտահանված նավթի և կրկին՝ արդյունահանված ու արտահանված նավթի ծավալների միջև 16,5 մլն տ լուրջ տարբերություն է առաջացել, որի արժեքը կազմում է 7 մլրդ 127 մլն 663 հազար 71 դոլար:
Ինչպես հաղորդում է ադրբեջանական «Ենի մուսավաթ» թերթը, Ադրբեջանի կառավարությունն անպատասխան է թողել այդ մասին հարցը: Խորհրդարանում կառավարության հաշվետվության ժամանակ ընդդիմադիր պատգամավորի՝ նավթի չքացման մասին հարցին կառավարության ներկայացուցիչն ակնարկել է, որ դա «օտարերկրյա նավթային ընկերությունների և կառավարության միջև պատճառը չլուսաբանվող ինչ-որ «ջենտլմենային գործարք» է»:
Այսպիսով, եթե չքացած միլիարդները օտարերկրյա ընկերությունների բաժինն է, այդ դեպքում միանգամայն ակնհայտ է դառնում, որ Ադրբեջանը հայտնվել է կլասիկ գաղութատիրական վիճակում, ինչը նշանակում է, որ օտարերկյա նավթային ընկերությունները Ադրբեջանից 2008 թ-ին 20 մլրդ դոլար, 2009 թ-ին էլ՝ 7 մլրդ դոլար նավթ են կորզել: Արտաքնապես խառնաշփոթ թվացող պատկերը մի քանի պարզ հարց է առաջադրում:
Առաջինը՝ այդ վիճակագրական թվերի հետևում կանխամտածված մութ միջավայրից նավթից ավելի վատ բույրով կոռուպցիայի հոտ է գալիս: Երկրորդը՝ Ադրբեջանի իշխանությունն իր «նմանը չունեցող տնտեսություն և բարեկեցիկ հասարակություն են ստեղծել», խրվել է կեղծարարության մեջ, նմանը չունեցող ստի մեջ և կորցրել գլուխը: Երրորդը՝ օտարերկրյա ընկերությունները ձեռք ձեռքի կոլլաբորացիոնիստ (թշնամուն գործակցող անձ) կառավարության հետ քամում են ադրբեջանցիների արյունը, եզրահանգել է «Ենի մուսավաթ»-ը:
|
